Jos Nierop

Zo verander je ingesleten patronen

Groeimindset

In het blog Wat als je wel wilt veranderen maar het niet lukt kon je lezen dat doelen lastig te behalen zijn wanneer er sprake is van (onbewuste) ‘concurrerende doelstellingen’. Je kunt bijvoorbeeld tot doel hebben gesteld dat je een boek gaat schrijven, maar tegelijk hanteer je (onbewust) het concurrerende doel dat je niet voor schut wil staan en dat weerhoud je ervan te beginnen met schrijven. Als oplossing kun je in kleine stapjes de angst verkennen. Schrijf bijvoorbeeld eerst een kort verhaal voor bekenden. Hieronder volgen als aanvulling nog meer inzichten uit de positieve psychologie over ‘de kunst van veranderen’.

Overstappen naar een andere baan, zelfverzekerder of positiever in het leven staan, werken aan een betere conditie – veranderen gaat niet altijd vanzelf. Gewoontes liggen namelijk diep ingebed in ons brein en ook al wekken zelfhulpboeken (vooral de boeken geschreven na 1930) soms een andere suggestie – het veranderen van de ingesleten patronen kost tijd.

jesse orrico 60373 unsplash

Veranderen – zo doe je het

Als je wilt veranderen, kun je je eerst afvragen wat je precies wilt veranderen, want zoals Cruijff al zei: “elk nadeel heb z’n voordeel”. Misschien wil je je perfectionisme wat afzwakken, maar wil je tegelijk niet van je ambitie af. Misschien wil je je wat minder zorgen maken, maar wil je nog wel verantwoordelijkheid nemen. Veranderen is moeilijk wanneer je je niet bewust bent van de positieve kant van de medaille – de kant die je wilt en ook kunt blijven koesteren.

Wanneer je weet wat je precies wilt veranderen, is het zaak om op drie niveau’s tegelijk aan het werk te gaan, zowel op korte als lange termijn. Op die manier wordt je brein optimaal geprikkeld. Je brein staat in vuur en vlam en permanente verandering komt dan steeds dichterbij. Dit zijn de drie niveau’s:

1. Emotie

Korte termijn: Reflecteer en schrijf over een geweldige ervaring gerelateerd aan jouw veranderdoel en voel. Pas de ideeën die hieruit voortkomen toe.

Lange termijn: Mindfulness meditatie heeft een positief effect op het brein en maakt veranderen makkelijker.

frank mckenna 127295 unsplash

2. Gedrag

Korte termijn: Treed buiten je ‘comfort zone’, maar niet te veel, want dat leidt tot paniek en is ongezond. Buiten je ‘comfort zone’ verken je nieuw gedrag en dit stimuleert je brein.

Lange termijn: Wanneer je buiten je ‘comfort zone’ treedt en jezelf uitzonderlijke dingen ziet doen, ga je jezelf anders zien. Met je gedrag kun je uiteindelijk je zelfbeeld veranderen. Fake it till you make it.

action adult artist 167484

3. Cognitie

Korte termijn: Dompel jezelf volledig onder in een bepaalde activiteit of een bepaald onderwerp gerelateerd aan jouw veranderdoel. Neem daarna de tijd om niets te doen. Vaak komt er dan, bijvoorbeeld tijdens het douchen, een Eureka moment – een moment van inzicht.

Lange termijn: Je kunt je gedachtepatronen veranderen door er telkens bewust bij stil te staan. Dit heet ‘cognitieve herstructurering’. Na een tijd kun je gebeurtenissen gaan zien als uitdagingen in plaats van bedreigingen. Falen als een kans in plaats van een ramp en werk als een oefening in plaats van een taak. Door lange tijd anders na te denken over jouw veranderdoel, ga je het permanent anders benaderen en zal je het sneller behalen.

seth doyle 133177 unsplash 1

Door telkens in te spelen op alle drie de niveaus creëer je een ‘nieuw’ brein en blijvende verandering.

Wanneer je in een dagboek schrijft, combineer je de bovenstaande drie niveaus emotie, gedrag en cognitie. Je kunt al schrijvende spanning loslaten en samenhang ontdekken in wat je meemaakt. Het is een uitstekende activiteit om je veranderproces te stimuleren. Succes – make it work!

brad neathery 258926 unsplash


Dit was een samenvatting van les zeven van Harvard’s introductie in de positieve psychologie, met een creatieve draai, dat wel.

DE KOMENDE WEKEN:

Les 1: Introductie

Les 2: Positieve psychologie en de depressie-epidemie 

Les 3: Ben jij gelukkig? 

Les 4: Overtuigingen als zelfvervullende voorspellingen 

Les 5: Optimisme 

Les 6: Focus 

Les 7: Veranderen (dit artikel)

Les 8: Doelen stellen

Les 9: Perfectionisme

Les 10: Mindfulness en meditatie

Les 11: Humor

Les 12: Intieme relaties

Les 13: Zelfvertrouwen

Les 14: Gezond lichaam, gezonde geest

Les 15: Conclusie