mediteren

Jos Nierop

Hoe beteugel je de continue stroom aan gedachten?

Mindfulness, Piekeren

Er leeft een gek aapje in je hoofd – echt waar! Hij is klaarwakker en knijpt met zijn vuistjes in de tralies van je brein. Wanneer er weinig prikkels zijn, begint hij [zij] luid te mekkeren over van alles en nog wat. Zijn stem lijkt jouw stem en wat hij zegt lijkt van waarde. Koop postzegeltjes. Je hebt ruzie met Suzan. Ben je moe? Hoe moe? Waarom ben je vandaag alleen? Je moet productiever zijn. Er is een onophoudelijke stroom aan gedachten – en deze stroom weerhoud je van plezier in dit moment. Vaak is het een neurotische slavendrijver.

Het aapje denkt dat hij de baas is, maar dat ben jij. Maar wie ben ‘jij’? We hoeven nu niet onnodig filosofisch of ingewikkeld te gaan doen. Laten we stapsgewijs onderzoeken hoe je de baas wordt over het aapje.

Als een klein energiek kind begint het aapje vaak het luidst te spreken wanneer je net wakker bent. Meteen vertelt hij een verhaal over je levenssituatie. Direct kun je – met deze kennis op zak – het aapje over zijn voorhoofd aaien en rustig je dag beginnen, volgens je eigen ochtendroutine.

De ochtend vormt de basis

Ik drink wat water en ga dan direct een kwartier yoga doen, met behulp van een begeleide yoga-sessie op YouTube. Dit heeft twee voordelen:

  1. Het brengt je aandacht terug in je lichaam (en dit moment).
  2. Je kunt niet meteen iets doen met alle uitspraken van de aap, want je bent aan het bewegen op je mat. Laat de gedachten maar alle kanten op schieten, en keer steeds terug naar de bewegingen en je ademhaling.
  3. Yoga onder begeleiding kost weinig moeite; je kunt ondertussen rustig wakker worden.

Ik gebruik daarnaast een app – Todoist – en die open ik op mijn laptop. Wanneer er tijdens de yoga een goed idee opkomt, bijvoorbeeld iets waar ik vandaag van wil genieten, dan typ ik dat als to-do in de app. Ik doe dit niet op mijn mobiel, omdat ik nu nog geen contact wil met andere mensen. Gevoelsmatig maak ik onderscheid tussen neurotische gedachten van het aapje en echt goede ideeën die bij me passen.

Vervolgens mediteer ik een kwartiertje. Ik open de app Insight Timer en zet deze op 13 á 15 minuten. Dan neem ik plaats op m’n meditatiekrukje – het liefst met uitzicht op een raam. Nu pas ik de ‘drie poorten’ toe – wat eigenlijk heel simpel is.

De drie poorten naar dit moment

Eckhart Tolle spreekt vaak over de drie poorten die je contact laten maken met dit moment. In Spotify vind je geleide meditaties van hem, die je laten ervaren wat hij exact bedoelt met elke poort:

  1. Het lichaam. Kun je nu je hele lichaam voelen, zonder er naar te kijken? Heb je nog steeds twee voeten en benen? Twee handen? Voel je de energie in al je lichaamsdelen? Voel je tintelingen? Dit is een simpele manier om je aandacht te richten op wat er nu echt is.
  2. Geluiden. Luister aandachtig naar alle geluiden die je opvangt en doe er verder niets mee. Kun je subtiele geluiden opvangen? Houd je aandacht tegelijk bij je lichaam. En luister ook naar de stilte achter de geluiden.
  3. Acceptatie. Kun je wat je nu ervaart accepteren? Wellicht heb je hoofdpijn; kun je dit zien als een sensatie, een gevoel in je lijf, zonder daar een verhaal aan te koppelen (het aapje is altijd druk aan het werk en vertelt de meest dramatische verhalen)? Kun je ‘ja’ zeggen tegen wat je nu ervaart?

Hier voeg ik graag een vierde poort aan toe: wat je ziet in je omgeving. Houd je ogen open tijdens het mediteren en kijk naar al het moois om je heen, wederom zonder er een verhaal bij te bedenken. Wanneer je écht naar een tafel, een muur, een gordijn of de lucht kijkt – zijn deze vaak prachtig. Voel waardering voor de mooie dingen in dit moment. Licht, vorm, kleur.

Al deze poorten samen geven je een krachtige ervaring van het hier-en-nu. Het aapje zal nog steeds actief zijn, maar minder prominent. Je geest (mind) is namelijk grotendeels gevuld met de ervaring van dit moment. En dit moment is de realiteit – dus dat is mooi! Het aapje kan daar weinig mee. Hij wil je van alles vertellen over vroeger en straks. Geef ‘m een kus en adem rustig verder.

Na een kwartier gaat de meditatie-bel. Vaak vraag ik me dan nog kort af waar ik op dit moment dankbaar voor ben.

Dit half uurtje yoga en meditatie heeft je geholpen bij het kalmeren van het aapje. Ik eindig graag met het kijken naar mijn vision board. Dit zijn uitgeprinte plaatjes die representeren wat ik wil in dit leven. Ik heb ze opgehangen aan de muur. Zo is er een plaatje van een hardloper en een huis in een bos. Ik doe wat rekoefeningen en kijk ondertussen naar de plaatjes. Ik vraag me af wat ik vandaag kan doen om naar die plaatjes toe te bewegen. Dit heeft drie voordelen:

  1. Je bereikt je doelen alleen maar door elke dag kleine stapjes te nemen in de juiste richting.
  2. Je wordt telkens herinnerd aan wat het leven voor jou de moeite waard maakt en je zorgt dat je hier tijd voor maakt.
  3. Het aapje dringt je niet op wat je moet doen, de plaatjes geven jou inspiratie.

De ideeën die opkomen voeg ik weer toe aan Todoist en nu heb ik (en niet dat hyperactieve aapje) een beeld van wat ik vandaag wil gaan doen.

Ik zet wat Bob Marley op, maak een ontbijtje, zet thee – en blijf in het moment. Daarna ga ik aan het werk.

Gedurende de dag kun je gebruik maken van bovenstaande poorten. Ik beweer niet dat dit makkelijk is, maar het werkt wel bevrijdend. Dít moment is de realiteit, dit moment is je leven. Het aapje trekt soms alle aandacht naar zich toe, en dan zien, horen en voelen we niet meer. We denken en denken en putten geen energie meer uit het nu.

Emancipate yourself from mental slavery, because none but ourselves can free our minds.

Bob Marley

Deze pagina bevat één of meerdere affiliate links, meer info hierover lees je hier.