Een gebrek aan zelfvertrouwen is een belangrijke oorzaak van stress en burn-out. Je vertrouwt dan namelijk niet op jezelf en je maakt je zorgen over wat er allemaal mis kan gaan. Gelukkig is het niet heel ingewikkeld om je zelfvertrouwen op te bouwen, al vraagt het wel wat tijd. 😉
Wat is zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen gaat over vertrouwen hebben in jezelf. Je weet waar je goed en minder goed in bent en je bent hier oké mee. Je vertrouwt erop dat je goede keuzes kunt maken en je doelen kunt bereiken.
Hoe groeit je zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen groeit wanneer je successen behaalt en complimenten krijgt. Die successen komen in eerste instantie voort uit een zekere mate van onzekerheid. Je wist nog niet waar je toe in staat was; je ging flink je best doen en wist zo het een en ander te bereiken. De onzekerheid bracht je dus verder.
Een ‘overschot’ aan onzekerheid is wel een probleem. Dit werkt namelijk door in hoe je met anderen omgaat, hoe stressbestendig je bent, of je kunt overtuigen, of je onafhankelijk kunt zijn etc.
Je zelfvertrouwen daalt door ‘faalervaringen’ en een negatieve interpretatie van die ‘faalervaringen’. Ook de volgende herhaalde boodschappen van bijvoorbeeld ouders en leraren helpen niet mee: doe je best, doe me een plezier, wees sterk, schiet op, wees perfect. De overtuiging die ontstaat: pas als je daaraan voldoet, ben je oké.
Zelfvertrouwen en burn-out
Een gebrek aan zelfvertrouwen is vaak een van de oorzaken van burn-out en vrijwel altijd een gevolg, aangezien je door een burn-out slechter gaat presteren. Om duurzaam te herstellen van een burn-out is het dan ook belangrijk naar het zelfvertrouwen te kijken.
Op weg naar meer zelfvertrouwen
Om te beginnen, kun je jezelf de volgende vragen stellen:
- In welke situaties ervaar je een gebrek aan zelfvertrouwen? (presenteren? 😉 )
- Waarom lukt het in die situatie niet om er met zelfvertrouwen te zijn? Welke gedachtes en overtuigingen spelen een rol?
- Wat heb je al geprobeerd om meer zelfvertrouwen te krijgen?
- Wat was het resultaat?
- Wat wil je precies bereiken op het gebied van zelfvertrouwen?
- Wanneer lukte het al? Hoe kwam dat? Welke talenten heb je toen ingezet?
- Welke kleine stap kun je nu al zetten?
Heb je al wat ideeën opgedaan? Laten we dan nu een stap verder gaan met deze 9 tips:
Tip 1: Noteer je sterke punten
Eerst brengen we je sterke punten in kaart. Vul daarvoor deze test in (15 minuutjes, kan in het Nederlands). Je kunt de resultaten aanvullen door jouw prestaties en successen op een rijtje te zetten. Welke sterke punten heb je ingezet om die successen te behalen?
Tip 2: Noteer je zwakke punten
Ieder mens is per definitie niet ‘perfect’. Noteer je zwakke punten en vraag jezelf eerlijk af of je jezelf vergeeft voor deze punten. Vergeef je anderen wanneer ze deze ‘zwaktes’ tonen? Hoe is het je gelukt om te overleven met deze zwakke punten?
Het credo: sta jezelf toe om mens te zijn. Mensen zijn verre van perfect en verre van onkwetsbaar.
Daarnaast zijn zwakke punten vaak niet 100% ‘zwak’. Probeer je ‘zwakke punten’ eens in positieve termen te benoemen. Luiheid kan bijvoorbeeld ook betekenen dat je voldoende rust neemt wanneer nodig.
Tip 3: Foutjes maken!
Herkende je een van deze boodschappen:doe je best, doe me een plezier, wees sterk, schiet op, wees perfect? Ga deze dan eens bewust ‘overtreden’ en zie wat de gevolgen zijn. Vergaat de wereld?
Tip 4: Faalervaringen zijn leerervaringen
Elke dag gaat er wel iets mis; het is onmogelijk om geen fouten te maken. Je mag falen en je kunt hier zelfs van leren. Je weet nu wat je de volgende keer net even anders zou kunnen doen. Je bent gegroeid.
Tip 5: De power-pose
Door in taalgebruik, houding en intonatie zelfvertrouwen uit te stralen, ga je je vanzelf wat zelfverzekerder voelen.
Tip 6: Houd zicht op je prioriteiten
Weet waar het voor jou om draait in het leven en merk het op wanneer je zaken blijft uitstellen. Mogelijk ben je onzeker of je het wel kunt. Onderzoek de overtuigingen die hiermee samenhangen. Verdeel je doel vervolgens op in kleine stapjes en maak die geconcentreerd af. Stap-voor-stap werk je zo aan je doelen en bouw je je zelfvertrouwen op.
Tip 7: Wat als het wel lukt!?
We visualiseren vaak vooral wat er allemaal mis kan gaan. In plaats daarvan kunnen we ook de gewoonte aanleren dat we visualiseren dat het wel lukt. Je gaat dan vanzelf meer in jezelf geloven en je krijgt inzicht in welke slimme stappen je kunt zetten.
Tip 8: Leer iets nieuws.
Iets nieuws leren bouwt zelfvertrouwen op. Ga bijvoorbeeld de handstand leren (toegegeven: best moeilijk 😉 ), of kies iets anders wat je altijd al wilde kunnen.
Tip 9: Zeg vaker nee.
Mensen zeggen vaak ja tegen dingen die ze eigenlijk niet willen doen. Later moeten ze mensen dan alsnog teleurstellen, of ze zijn veel tijd kwijt aan onbelangrijke zaken. Als je te vaak ja-en-amen zegt, onthouden mensen dit; ze gaan je zien als iemand die vrij makkelijk over zich heen laat lopen, en mogelijk gaan ze je minder respecteren. Tegelijk groeit bij jou de verbittering, omdat je je gebruikt voelt. Door duidelijk je grenzen aan te geven, zullen anderen je meer respecteren, maar het is vooral een daad van ‘respect’ of liefde naar jezelf!
Bronnen
Rogier, A. (2017). Handboek coachen bij stress en burn-out.
Deze pagina bevat één of meerdere affiliate links, meer info hierover lees je hier.