Ikigai is het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven. Volgens de Japanse traditie heeft ieder van ons een reden van bestaan, een ikigai. De schrijvers van het boek ikigai menen dat dit begrip voor een belangrijk deel verantwoordelijk is voor de hoge levensverwachting in Japan. Japan heeft enkele van de langstlevende burgers ter wereld – 87 jaar voor vrouwen en 81 jaar voor mannen, volgens het Japanse ministerie van Volksgezondheid, Arbeid en Welzijn. Ikigai draagt bij aan de levenslust, ook na pensionering.
Jouw levensdoel formuleren
In onderstaand plaatje krijg je een wat beter beeld van dit in eerste instantie wat mysterieuze begrip. Vanuit Westers perspectief is je ikigai een overlap van de volgende vier dimensies.
Je ikigai – de reden waarom jij ’s ochtends je bed uit springt – vinden we dus in de overlap van dat waar je goed in bent, dat waar je van houdt, dat wat de wereld nodig heeft en dat waar je geld mee kunt verdienen. Wanneer een van die elementen mist, kan je je onzeker, leeg of nutteloos gaan voelen.
Waar leef jij voor? Dit formulier gaat jou helpen je ikigai te formuleren. Zo kun je achterhalen welk werk bij je past en wat er voor jou echt toe doet. Wanneer je ‘stroomt met je levensdoel’, voel je je beter dan ooit. Over de slagen van het lot heb je geen controle. Waar je je op wilt richten nadat je weer bent opgestaan – daar heb je wel controle over. Telkens weer kan je terugkeren naar je ikigai – dat waarvoor jij leeft en wilt blijven leven – tot je honderdste levensjaar en daarna.
De diepte in – wat is ikigai precies?
Het is dus de reden waarom je ’s ochtends uit bed springt, in de stress van de dag. Het krijgt een praktische invulling met het Venn-diagram hierboven. Voor Japanners is het idee echter ietsje anders. Een ikigai heeft misschien niets te maken met inkomen. In een onderzoek dat Central Research Services in 2010 bij 2.000 Japanse mannen en vrouwen heeft uitgevoerd, beschouwde slechts 31% van de ontvangers werk als hun ikigai. Iemands waarde in het leven kan werk zijn – maar is zeker niet beperkt tot dat. Het onderdeel ‘dat waarvoor je betaald kan worden’ is dus ondergeschikt.
Het concept bestaat uit twee woorden: iki, wat leven betekent en gai, wat waarde beschrijft. Het is dus datgene wat jouw leven de moeite waard maakt. Dat zijn natuurlijk de dingen waar je van houdt, de dingen die je het liefste doet. Daarnaast zijn het ook de dingen die overeen komen met de waarden die belangrijk voor je zijn, bijvoorbeeld speelsheid, zorgen voor anderen en creativiteit. Tot slot maken de dingen waar jij goed in bent jouw leven ook waardevol. Het is in de overlap van die drie dingen – je passies, je waarden en waar je goed in bent – dat je de waardevolheid van jouw leven kunt ervaren.
Wat is het verschil met geluk?
Er zijn veel boeken in Japan gewijd aan ikigai, waaronder Ikigai-ni-tsuite (Over Ikigai), gepubliceerd in 1966.
De auteur van het boek, psychiater Mieko Kamiya, legt uit dat ikigai als woord vergelijkbaar is met “geluk”, maar een subtiel verschil in de nuance heeft. Ikigai is wat je in staat stelt om naar de toekomst uit te kijken, zelfs als je je nu ellendig voelt. Het gaat dus meer over zingeving.
De vertaling van ikigai naar levensdoel is eigenlijk misplaatst; levensdoel is een te groot woord. Japanners geloven dat de som van kleine vreugden in het dagelijks leven resulteert in een meer vervullend leven als geheel. Ze richten zich juist op die kleinere onderdelen.
Een verbetering van het Venn-diagram
Als we beter aan willen sluiten op ikigai zoals de Japanners dat begrijpen en leven, dan moeten we drie lijsten maken.
- Een lijst met waarden
- De dingen waar je goed in bent
- De dingen die je graag doet.
De overlap van die drie elementen is je ikigai.
Vervolgens is het de kunst om klein te denken en in actie te komen. Ikigai is actie in het dagelijks leven.
Hoe ziet dit eruit in de praktijk?
Stel je een jongeman voor die de waarden creativiteit, speelsheid en authenticiteit belangrijk vindt. Hier is hij achter gekomen door na te gaan welke mensen hij bewondert, en te reflecteren op de waarden van waaruit zij leven. De Dalai Lama is bijvoorbeeld een belichaming van de waarde compassie.
De jongeman kan goed schrijven, is rustig, sportief en empathisch.
Hij houdt van creatief schrijven, in de natuur zijn, sporten en goede gesprekken.
Zo krijgt zijn ikigai vorm. Hij wordt ’s ochtends wakker en kijkt ernaar uit om een stuk te schrijven waarin hij eerlijk en creatief zijn visie op het leven deelt; het vervult hem, ook al staat er geen geld tegenover.
’s Avonds gaat hij sporten in de natuur – en daar doet hij creatieve oefeningen zoals de handstand op 1 arm. Met een glimlach op zijn gezicht fietst hij na deze sportsessies naar huis.
Zijn werk bestaat uit het coachen van mensen en hierin probeert hij helemaal zichzelf te zijn en tegelijk mee te leven met de ander.
De jongeman geniet van de vervulling die hij ervaart.
Deze pagina bevat één of meerdere affiliate links, meer info hierover lees je hier.
