Je hebt vast weleens gehoord van het ‘stresshormoon’ cortisol? Het wordt aangemaakt in de bijnieren (bijnierschors) als reactie op elke vorm van stress (fysiek of psychologisch).
Misschien heb je ook gehoord van bijnieruitputting? Wanneer de bijnieren lange tijd een overmaat aan cortisol produceren om jou op de been te houden, zouden deze orgaantjes uitgeput kunnen raken. Je lichaam raakt dan van slag en je hebt geen energie meer om je taken te verrichten. Je bent altijd moe, verlangt naar zout en zoet eten, bent soms duizelig en vaak voel je je ‘depressief’.
Er zijn de nodige boeken geschreven over deze aandoening, maar bestaat het wel?
Bestaat bijnieruitputting?
Bijnieruitputting is geen erkende aandoening.
Dit wil niet zeggen dat de bijnieren geen rol spelen in het ontstaan van vermoeidheid. Door langdurige stress kunnen de bijnieren wat minder goed gaan functioneren. In eerste instantie maakt het lichaam cortisol aan om te overleven en te presteren. Het afweersysteem wordt tijdelijk geremd, zodat je al je energie kunt richten op wat nu echt belangrijk is. Wanneer de stress uitzonderlijk lang aanhoudt, besluit het lichaam mogelijk om de bijnieren weer te remmen, zodat het afweersysteem zijn werk kan doen.
Bij niet goed functionerende bijnieren kunnen we de term hypoadrenalisme gebruiken; niet hyper- maar hypo-.
De term is een slechte vertaling vanuit het Engels, Adrenal fatigue. Deze term zou je beter kunnen vertalen met ‘een door de bijnieren veroorzaakte vermoeidheid’. Dat bestaat wel degelijk.
Zijn de bijnieren dan echt uitgeput?
Bij provocatietesten in het ziekenhuis blijken de bijnieren – als er geen sprake is van de ziekte van Addison – goed te functioneren. Bijnieruitputting wil zeggen dat het lichaam suboptimaal reageert op stress en dagritme. In het geval van bijnieruitputting is de cortisol curve in de ochtend aan de lage kant, terwijl je juist dan een piek zou verwachten. In de avond is de cortisolwaarde vaak juist wat aan de hoge kant. De bijnieren functioneren kortom anders dan dat je zou willen.
Wat het ook zou kunnen zijn
De klachten die horen bij bijnieruitputting zijn nogal algemeen. Er zou ook sprake kunnen zijn van een depressie, overmatige angst, fibromyalgie, slaap apneu, schildklierinsufficientie, diabetes, overtraining etc. De huisarts kan met jou op zoek gaan naar oorzaken.
Adviezen
Bijnieruitputting is geen erkende aandoening en het is dan ook onverstandig om cortisol aan te vullen met medicatie.
Maar wat moet je dan met je klachten? Je kunt naar je huisarts gaan om een aantal algemene tests uit te laten voeren. Word niet boos wanneer je arts bijnieruitputting niet erkent, aangezien hij of zij moet werken met wat goed onderbouwd is.
Mocht de huisarts niets vinden, dan kun je naar een meer holistische arts gaan, die meer tijd heeft om zich in jouw verhaal te verdiepen.
Wandelcoaching, het nemen van supplementen (vitamine B5, B6 en B12, vitamine C en magnesium ), het veranderen van je levensstijl (zorg bijvoorbeeld voor een dieet met weinig suiker, cafeïne en junk food ) – allerlei factoren kunnen bijdragen aan herstel.
Meer tips m.b.t. cortisol verlagers.
4 pijlers van herstel
De belangrijkste pijlers in je herstel zijn:
- Het verminderen van het stressniveau in je leven.
- Het verbeteren van je voeding. Denk hierbij aan minder koolhydraten en meer groente en eiwitten.
- Suppletie. Een orthomoleculair arts kan je adviseren over welke supplementen goed werken bij oververmoeidheid.
- Sporten. Ga rustig bewegen, bijvoorbeeld een half uurtje wandelen per dag. Wanneer je genoeg energie hebt, kun je dit langzaam uitbouwen tot je een half uurtje rustig hardloopt. Ook krachttraining behoort tot de mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld drie keer per week ’s avonds rustig 10 minuten krachttraining doen. Het voordeel van ’s avonds trainen is dat je dan kun profiteren van groeihormonen; je herstelt sneller. Grotere spieren geven meer energie, dus krachttraining is zeker een goed idee.
De diepte in?
Wil je meer lezen over bijnieruitputting? Het boek bijnieruitputting – het stresssyndroom van de 21e eeuw van James L. Wilson is volgens veel lezers een ‘feest van herkenning’. Het boek bevat de nodige praktische tips.
Deze pagina bevat één of meerdere affiliate links, meer info hierover lees je hier.
