Hsp’ers zijn in de meeste gevallen sneller overprikkeld dan de gemiddelde mens. Hun draagkracht is dus lager bij een gelijke draaglast. In hoeverre zorgt dit voor lichamelijke en psychische problemen?
Veelvoorkomende lichamelijke hsp-klachten
Wanneer er een disbalans is tussen draagkracht en draaglast, zien we bij de meeste mensen eenzelfde soort klachten opkomen. Een aantal veelvoorkomende lichamelijke klachten bij een te hoge draaglast zijn:
- Hoofdpijn
- Buikpijn
- Maag- en/of darmklachten
- Allergieën
- Chronische vermoeidheid
Niet-hsp’ers hebben natuurlijk ook last van deze psychosomatische klachten, maar minder snel.
Zowel het zenuwstelsel als het hormoonstelsel spelen een rol bij het ontstaan van deze klachten.
- Het ontstaan van deze klachten houdt onder andere verband met een overactief sympathisch systeem (wanneer het autonome zenuwstelsel in de actie stand staat). Een actief parasympatisch systeem (wanneer je lichaam is rust is) is nodig voor herstel en opbouw.
- Naast het zenuwstelsel spelen ook hormonen een rol bij het ontstaan van deze klachten. Ten tijde van stress vinden er twee hormonale processen plaats: de cortisolroute en de adrenalineroute. Cortisol (het ‘stresshormoon’) zorgt voor een verhoging van het bloedsuikergehalte, zodat het lichaam direct veel energie beschikbaar heeft. Noradrenaline heeft een bloeddrukverhogende werking en de werking van adrenaline is breder (een versnelde ademhaling en hartslag, vermindering bloedtoevoer naar de darmen, bloedstolling wordt verhoogd, pijngevoeligheid daalt etc.). Adrenaline wordt sneller aangemaakt dan cortisol. Een hoger gehalte aan adrenaline duidt op gezonde stress en een hoger gehalte cortisol duidt op ongezonde stress.
Bovenstaande vecht-of-vluchtreactie wordt ook (naast fysieke stress) geactiveerd bij sociale of psychologische stress. In het geval van een hsp’er kan je dan ook denken aan de stress ten gevolge van overprikkeling door reclames, internet, drukke steden etc.
Het is voor hsp’ers belangrijk in contact te blijven met hun lichaam – de fysieke sensaties en emoties die je in je lichaam voelt. Zo zorg je voor een balans tussen het fysieke, emotionele en mentale niveau (je leeft niet slechts ‘in je hoofd’). Daarnaast is het belangrijk de hoeveelheid prikkels te beperken.
Veelvoorkomende psychische hsp-klachten
Samen met deze fysieke klachten ontstaan er soms ook psychische klachten:
- Depressiviteit
- Niet kunnen concentreren
- Angsten
- Slapeloosheid
- Verslavingen
Sommige hsp’ers proberen hun gevoeligheid te dempen met alcohol, sigaretten, drugs en/of kalmeringsmiddelen. Er is dan sprake van een onderdrukking van de sensitieve aard.
Hierboven wordt de weg geschetst die uiteindelijk eindigt bij een burn-out. Bij burn-out behandelingen is er helaas vaak te weinig aandacht voor de eventuele sensitieve aard van de cliënt.
Kortom: wat mij betreft zou het goed zijn kennis van burn-out en hoogsensitiviteit wat meer te integreren. In mijn werk doe ik dat 😉
